Manevî Sırlarıyla Oruç ve Hikmetleri

Manevî Sırlarıyla Oruç ve Hikmetleri
İbrahim Hakkı HÜDAVERDİ



Oruç/Savm; beşerî ihtiyaçlara belli bir süre ara ver­mektir. Orucun zahiri ve bâtıni yönleri vardır.

Zahiri; bilinen manada yeme-içme ve cinsi münasebetten uzak durmak, imsak vaktinden iftara kadar kendini tutmaktır. Bunu zahirde yapmak herkes için zorunludur.

Bir de bâtınî yönü vardır ki ameli güzelleştiren budur. Örneğin; gözünü haramdan, dilini gıybetten, kalbini şehvetten, kulağını lehv ü labdan, oyun ve eğlenceden, malayani şeylerden uzak tutmaktır.

Câbir, Enes’den, o da Rasûlullâh’tan (s.a), şu hadîsi rivayet etmektedir:

“Beş şey vardır ki, oruçlunun orucunu bozar: Yalan, Gıybet, Nemime (kovuculuk), Yalan yere yemin etmek, Şehvet ile bakmak” buyrulmuştur. (el- Ezdî)

Yani, orucun bozulması demek orucun sıhhatine zarar verir , o oruç yaralanmış olur demektir.

Hz. Peygamber (s.a) şöyle buyurmuştur:

“Oruç, mü’min için bir kalkandır. Bu bakımdan herhangi biriniz oruçlu ise fahiş konuşmasın, cahilce hareket etmesin. Eğer bir kişi kendisiyle çirkin konuşur veya dövüşürse, desin ki: ‘Ben oruçluyum, ben oruçluyum.” (Buhârî, Savm/9; Müslim, Sıyâm/163)

1. Gözü Korumak

Gözü, çirkin ve istenilmeyen şeylerden korumak, kalbi meşgul eden ve Allah’ın zikrinden alıkoyan şeylere bakmamaktır.

Hz. Peygamber (s.a) şöyle buyurmuştur:

“Haram bakış, iblisin zehirli oklarından bir oktur. Kim Allah’tan korkarak onu terk ederse, Allah Teâlâ o kuluna tadı kalbinde beliren bir iman ihsan eder.” (Hâkim, IV, 349)

2. Dili Korumak

Dilini hezeyan, yalan, gıybet, nemime, fahiş konuşma, galiz konuşma, kavga ve riya ile konuşmaktan korumaktır. Ve aynı zamanda dili sükûta alıştırmak, Allah’ın zikri ve Kuran tilâvetiyle meşgul etmektir. Bu ise, dilin orucudur.

Süfyan-ı Sevrî şöyle der: “Gıybet, orucu bozar.”

Bu hükmü Bişr b. el-Hâris rivayet etmektedir.

Leys, Mücahid’den: “İki haslet vardır. Onların ikisi de orucu bozar: Gıybet ve yalan” dediğini rivayet etmektedir.

3. Kulağı Korumak

Kulağı her mekruhu işitmekten alıkoymak gerekir. Çünkü söylenilmesi haram olan her şeyin işitilmesi de haramdır. Kulak gıybetten men edilirse bu kulağın orucudur.

İşte bu sırra binaen Allah Teâlâ, gıybet dinleyen ile haram yiyeni eşit tutmuştur:

“Onlar sürekli yalan dinlerler, haram yerler.” (Mâide, 42)

Bu bakımdan gıybete karşılık sükût edilmez, bunun gıybet olduğu yanlış olduğu söylenmelidir. Bu sırra binaen Hz. Peygamber (s.a.s) de şöyle buyurmaktadır:

“Gıybet edenle, onu dinleyen, günahta ortaktırlar.” (Taberânî)

Hz. Peygamber (s.a) şöyle buyurmuştur:

“Nice oruç tutanlar vardır ki, orucundan sadece açlık ve susuzluk elde eder.” (Nehcu’l-Belâğa, Hikmet/145)

5. İftarda Az Yemek

Çok yemekten de sakınmak gerekir. Çünkü oruç nefsi, hevâ ve hevesi kırmak içindir. Akşama kadar sabredip acısını çıkarırcasına tıka-basa yemek orucun ruhuna aykırıdır. Az yemek hafifliktir, rahatlıktır, sıhhat sebebidir.

Oruç insan nefsini arındırmada, kalbini parlatmakta, hikmete ulaştırmakta çok tesirlidir. Amaç orucun ruhuna uygun şekilde idrak edilmesi; sadece aç-susuz kalmaktan ibaret bir ibadet olarak anlaşılmamasıdır.

6. İftar Ettirmek

Hadis-i şerifte: “Kim bir oruçluyu iftar ettirirse oruçlunun sevabı kadar sevap kazanır. Oruçlunun sevabından da hiçbir şey eksilmez” buyrulmuştur. (Tirmizî, Savm, 82)

İftar ettirmek ne kadar güzelse bunda da dikkat edilecek hususlar vardır. Mesela davet edilenlere gösteriş yaparcasına her müslümanın imkan bulup yiyemediği yemekleri sofraya doldurarak fakir kimseleri rencide etmemek lazımdır. Çünkü onlarda aynıyla karşılık vermek, ikramda bulunmak ister buda onları külfete sokar.

Tüm bu sayılanlar göz önüne alındığında orucun zahiri organlar kadar bu organların batınını da kapsadığı anlaşılır. Cisimle belli kısıtlamalar ve kontroller yapıldığı gibi, ruh ile de bunu devam ettirmek lazımdır. Ve oruç ayı olan Ramazan geçtiğinde de bunu devam ettirmek elbette gereklidir.
[dailymotion]<object width="480" height="480"><param name="movie" value="https://www.dailymotion.com/swf/video/x6kf40_ramazan-ayy-ve-orucun-hikmetleri-1_lifestyle?additionalInfos=0"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowScriptAccess" value="always"></param><embed type="application/x-shockwave-flash" src="https://www.dailymotion.com/swf/video/x6kf40_ramazan-ayy-ve-orucun-hikmetleri-1_lifestyle?additionalInfos=0" width="480" height="480" allowfullscreen="true" allowscriptaccess="always"></embed></object><br /><b><a href="https://www.dailymotion.com/video/x6kf40_ramazan-ayy-ve-orucun-hikmetleri-1_lifestyle">Ramazan Ayı ve Orucun Hikmetleri-1</a></b><br /><i>Y&uuml;kleyen <a href="https://www.dailymotion.com/dinivideo">dinivideo</a>. - <a href="https://www.dailymotion.com/tr/channel/lifestyle">Di�er Kadınca videolarına g&ouml;z atın.</a></i>[/dailymotion]